Dit werk geeft op een bevattelijke manier een overzicht van de actuele wetgeving, rechtspraak en rechtsleer in verband met het recht op informed consent en de toepassing ervan in de zorgsector. Het behandelt als eerste werk een aantal onderwerpen (zoals het gebruik van schriftelijke zorgafspraken en de zeer recente evoluties in het medisch aansprakelijkheidsrecht) die nog niet eerder (zo uitgebreid) werden onderzocht vanuit het recht op geïnformeerde toestemming. Het informed consent-beginsel houdt in dat een zorgenverstrekker slechts tot een interventie mag overgaan nadat de patiënt hierin geïnformeerd, voorafgaandelijk en vrij heeft toegestemd. Hoewel dit principe reeds enkele decennia tot de algemene beginselen van het medisch en gezondheidsrecht behoort, biedt dit werk een overzicht van enkele recente evoluties die in dit verband kunnen worden vastgesteld. Het eerste hoofdstuk legt de relatie met de Wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt (B.S. 26 september 2002) die voor het eerst een wettelijk “recht op geïnformeerde toestemming” in het Belgisch rechtsstelsel heeft ingevoerd. Dit hoofdstuk geeft een overzicht van het wettelijk kader en de actuele toepassing en interpretatie ervan in de Belgische rechtspraak en medische deontologie. Het tweede hoofdstuk behandelt de problematiek rond het toenemend gebruik van schriftelijke zorgafspraken in de zorgsector. Uit praktische, beleidsmatige of defensieve overwegingen worden zorgafspraken met de patiënt steeds meer opgenomen in schriftelijke documenten, zoals toestemmingsformulieren, wilsbeschikkingen, levenstestamenten, therapiebeperkingsformulieren, enzovoort. In dit hoofdstuk wordt het juridisch kader rond deze (soms omstreden) documenten geschetst en wordt onderzocht of bij het gebruik ervan het recht op geïnformeerde toestemming van de patiënt voldoende gerespecteerd wordt. Het derde hoofdstuk beschrijft op welke wijze en onder welke voorwaarden de schending van het recht op geïnformeerde toestemming gesanctioneerd wordt in het Belgisch rechtssysteem. Er wordt ook een blik geworpen naar de implicaties van de Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg (B.S. 6 juli 2007) op de aansprakelijkheid van zorgenverstrekkers wegens de schending van dit recht.
