De derde orde van Sint-Franciscus in het middeleeuwse bisdom Utrecht Een bijdrage tot de institutionele geschiedenis van de Moderne Devotie

In de late Middeleeuwen telde het bisdom Utrecht meer dan honderdvijftig gemeenschappen van de derde orde van Sint-Franciscus. Het merendeel hiervan was aangesloten bij het Kapittel van Utrecht en kan worden gerekend tot de religieuze hervormingsbeweging van de Moderne Devotie. Het is de meest omvangrijke groep kloosters die de Nederlanden ooit hebben gekend. Hildo van Engen beschrijft de geschiedenis van dit Utrechtse Kapittel en zijn conventen en laat zien hoe in de vijftiende eeuw de levenswijze van de tertiarissen steeds strenger werd, onder andere door de invoering van de monastieke geloften en het kloosterslot. De derde franciscaanse orde in het bisdom Utrecht wordt gekarakteriseerd als een vroege uiting van het laatmiddeleeuwse streven naar monastieke observantie, een streven dat zich uiteindelijk in vrijwel alle kloosterorden zou manifesteren.