Uit de tijd Schopenhauer, Burckhardt en Nietzsche over zin en onzin van de geschiedenis

Het is niet de eerste keer dat een gevoel van overdaad de kop opsteekt te midden van een informatielawine. In de 19de eeuw, lang voor het internettijdperk en de supersonisch voortschrijdende kennismaatschappij, zette een verwetenschappelijking in die een gigantische productie van geleerdheid op papier opleverde. Vooral de beoefenaars van de historische wetenschap gingen over tot een exploratie van het verleden als nooit tevoren en wisten het academische en culturele leven te domineren. Arthur Schopenhauer (1788-1860) rebelleerde als één van de eersten tegen die soort historische ontwikkelingsleer en mat ook de toenemende kennis van de geschiedenis minder betekenis toe dan velen van zijn tijdgenoten. Merkwaardig genoeg onderhield een van de grootste historici van de 19de eeuw, Jacob Burckhardt (1818-1897), een hechte ideële relatie met de 'antihistori(cisti)sche' filosoof. Het probleem van weten en zijn, dat de 19de-eeuwse tijdgeest opnieuw accentueerde, leverde hem en de jonge Friedrich Nietzsche (1844-1900) rijke gespreksstof op.