Tom Lanoye (uitspraak: /lɑ'nwa:/; Sint-Niklaas, 27 augustus 1958) is een Belgische romancier, dichter, columnist, scenarist, performer en theaterauteur. Hij woont en werkt in Antwerpen (België) en Kaapstad (Zuid-Afrika).
Lanoye was de jongste zoon van een slager. Hij bezocht in Sint-Niklaas het Sint-Jozef-Klein-Seminarie College, toentertijd nog een jongenscollege. Hij studeerde Germaanse Filologie en sociologie aan de Universiteit Gent. In die jaren was hij ook actief lid van het vrijzinnige Taalminnend Studentengenootschap (TSG) 't Zal Wel Gaan. Lanoye studeerde af op een scriptie getiteld De poëzie van Hans Warren. Hij publiceerde zijn eerste werk in eigen beheer, naar eigen zeggen: ‘zoals alle punkbands toentertijd deden: uit onvrede met de bestaande structuren, en om het vak van binnenuit te leren’.Hij komt vaak op zowel radio als televisie, niet alleen in België, maar ook in Nederland. Verder treedt hij op in theaters met avondvullende bewerkingen van eigen romans of toneelstukken. Zijn provocerende uitspraken bezorgen Lanoye regelmatig publieke belangstelling. Hij identificeert zichzelf als atheïst.
Zijn literair werk is in meer dan vijftien talen gepubliceerd of opgevoerd. Sinds de vertaling van zijn roman Sprakeloos (La langue de ma mère, 2011) is hij ook doorgebroken in Franstalig België. Zes van zijn romans werden verfilmd, waarvan één, Het derde huwelijk, in het Frans (Troisièmes Noces).
Op 20 januari 1996 lieten Lanoye en zijn Nederlandse partner René Los, onder grote mediabelangstelling, als eerste homo’s hun samenleefcontract inschrijven op een gloednieuw stadsregister. Een symbolische actie, bedoeld om de discussie rond het homohuwelijk te versnellen. Vanwege conservatieve tegenstand vond de ondertekening niet plaats in het beroemde stadhuis van Antwerpen, maar in het kabinet van de schepen (wethouder) van Burgerlijke Stand en Emancipatie. Nadat België in 2003 als tweede land ter wereld (na Nederland) het homohuwelijk bij wet toeliet, trouwden Los en Lanoye officieel. Zonder pers, in het stadhuis.
Op 26 augustus 2018, en als onderdeel van de Cultuurmarkt van Vlaanderen, werd voormalig stadsdichter Lanoye voor zijn zestigste verjaardag door harmonie De Toekomst begeleid van de Grote Markt
van Antwerpen naar de Bourlaschouwburg aldaar, voor een vier uur lange mozaïeklezing uit zijn oeuvre, vertolkt door artistieke vrienden en collega’s als Jan Decleir, Els Dottermans, Josse de Pauw, Fikry El azzouzi, Connie Palmen, Tuur de Weert en Guy Mortier.
[Wikipedia]
